Historycznie położony na Ziemi Czerskiej na Mazowszu. Pierwsza wzmianka o osadzie pojawia się w XIII w. 4 kwietnia 1546 r. król Zygmunt Stary nadał miejscowości prawa miejskie. W 1805 r. Stoczek przestał być prywatną własnością biskupów poznańskich, a stał się miastem państwowym.

Wydarzenia historyczne

14 lutego 1831 r. miała tu miejsce pierwsza zwycięska bitwa powstania listopadowego. Wtedy to wojska polskie pod dowództwem gen. Józefa Dwernickiego rozgromiły korpus gen. Fiodora Geismara. W 1867 r. Stoczek został pozbawiony praw miejskich za wsparcie powstania styczniowego. Odzyskał je dopiero w 1916 r. W okresie międzywojennym odbywały się tu największe w Polsce i jedne z największych w Europie targi końskie. Po wybuchu II wojny światowej miasto zostało spalone przez najeźdźcę. W latach okupacji w Stoczku oraz jego okolicach działały oddziały partyzanckie, m.in. oddział kpt. Ostoi. Miejscowość była przejściowo siedzibą gminy Prawda.

Postaci historyczne

Gen. Józef Dwernicki
Gen. Józef Dwernicki
Aleksander Świętochowski
Aleksander Świętochowski
Sł. B. biskup Adolf Piotr Szelążek
Sł. B. biskup Adolf Piotr Szelążek

Walory przyrodnicze

Ukształtowanie powierzchni zarówno w samym Stoczku, jak i w okolicy jest wyjątkowo urozmaicone, a malowniczości swojskiemu krajobrazowi dodają zalesione wzgórza, które wznoszą się do 200 metrów n.p.m. Główną oś przyrodniczą i krajobrazową miasta stanowi dolina rzeki Świder. Północno-wschodnia część miasta położona jest w Łukowskim Obszarze Chronionego Krajobrazu. W ciągu wieków miasto rozbudowało się na dwóch przeciwległych wzgórzach morenowych na południowym krańcu Wysoczyzny Siedleckiej. Na wzgórzu północnym o wysokości 173 m, opadającym stromym stokiem w kierunku południowo-zachodnim, leży starsza część miasta z rynkiem, zamienionym po wojnie w zadrzewiony skwer, przy którym do 1939 r. znajdował się ratusz i gdzie do dziś stoi neogotycki kościół i przedwojenny Dom Społeczny z siedzibą OSP i MOK. Z cmentarza parafialnego rozpościera się malowniczy widok na dolinę Świdra, stawy i zalesione pagórki za rzeką, zwane „Izydorami”. Na wzgórzu południowym o wysokości 177 m, przechodzącym w kierunku wsi Mizary w płaskowyż przecięty linią kolejową Łuków – Pilawa, sąsiadującą z lasem Chojniak, który dzisiaj spełnia funkcję miejskiego parku.

Zabytki

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Stoczku Łukowskim
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Stoczku Łukowskim
Generała Sikorskiego 4, 21-450 Stoczek Łukowski

Miejsca pamięci

Pomnik gen. Józefa Dwernickiego – usytuowany w centralnym punkcie miasta na placu Tadeusza Kościuszki przy ul. Piłsudskiego. Idea budowy pomnika zrodziła się w połowie lat 80. XX w. Odlew popiersia wykonał Zygmunt Kaczor, lokalny artysta rzeźbiarz, a brązu dostarczyła społeczność stoczkowska. Całkowity koszt odlewu sfinansowało Ministerstwo Kultury i Sztuki. Odsłonięcie pomnika nastąpiło w 160. rocznicę wybuchu powstania listopadowego.  

Pomnik Tadeusza Kościuszki – historia tego pomnika zasługuje na uwagę, ponieważ mimo tego, że gen. Tadeusz Kościuszko nigdy nie był w Stoczku i nie miała tu miejsca żadna bitwa w czasie powstania, społeczeństwo Stoczka postanowiło uczcić 100. rocznicę śmierci wielkiego Polaka, dając w ten sposób dowód swojego patriotyzmu. Pomnik wykonali stoczkowscy murarze ze składek mieszkańców Stoczka. Odsłonięcia pomnika dokonano 15 października 1917 r.  

Pomnik Ignacego Braulińskiego – został odsłonięty w 1928 r., w 10. rocznicę śmierci Ignacego Braulińskiego. Fundatorami byli towarzysze broni – członkowie POW. Usytuowano go przy obecnej ul. Sikorskiego przy skrzyżowaniu z ul. Piaski. Wykonany został z betonu przez stoczkowskich murarzy. Pierwotnie ogrodzony był niskim, drewnianym płotkiem.  

Pomnik poświęcony mieszkańcom Stoczka, którzy zginęli w II wojnie światowej – pomnik został wzniesiony przy ul. Józefa Piłsudskiego w dniu 11 maja 1947 r. Inicjatorem budowy była Miejska Rada Narodowa. Pomnik symbolizuje walkę społeczeństwa Stoczka o wolność w różnym okresie dziejów oraz jest wyrazem hołdu tym, którzy w tej walce zginęli. Wykonali go miejscowi rzemieślnicy. Pomnik wzniesiono w miejscu stracenia rewolucyjnego burmistrza Stoczka z czasów powstania styczniowego, co upamiętnia tablica umieszczona w 150. rocznicę wybuchu powstania.  

Pomnik ppłk. Wacława Rejmaka „Ostoi” – pomnik ma kształt obelisku. Jest to duży głaz polny umieszczony na niskim cokole z przymocowaną tablicą i orłem. Usytuowany przy ul. Piłsudskiego na wysokości ul. Ostoi. Lokalizacja na tym niewielkim skwerku nie jest przypadkowa. Ulicą Ostoi udawali się podkomendni „Ostoi” w kierunku Zabiela i Róży do obozu leśnego w Jacie. Ponadto przy tej ulicy, w domu Stanisława Budzyńskiego, mieściło się Dowództwo Obwodu AK Łuków.  

Kwatera wojenna – wzniesiona na miejscowym cmentarzu przy ul. Kościelnej w 1996 r. w czasie obchodów 450. rocznicy nadania Stoczkowi praw miejskich. Centralną część kwatery stanowi murowana Ściana Pamięci z tablicami zawierającymi nazwiska żołnierzy Armii Krajowej i Wojska Polskiego ze Stoczka i okolic walczących w czasie II wojny światowej, w pobliżu usytuowane są groby zmarłych kombatantów.  

Krzyż Powstańców Styczniowych – znajduje się na starym niegrzebalnym cmentarzu przy ul. Polnej, na miejscu dwóch zbiorowych mogił powstańców z bitwy pod Różą i Kapicami. Na bramie cmentarza pamiątkowa tabliczka przytwierdzona w 150. rocznicę wybuchu powstania.  

Pomniki Żołnierzy Armii Krajowej – przy dworku Izydory (ul. Nowoprojektowana 1) jest usytuowany Dąb Pamięci i kamienny obelisk poświęcony żołnierzom Armii Krajowej, przed wejściem do dworu znajduje się pomnik poświęcony jego właścicielom – Alinie i jej synowi Adamowi Nenckim, którzy także byli żołnierzami AK.  

Pomnik gen. Józefa Dwernickiego
Pomnik gen. Józefa Dwernickiego
Stoczek Łukowski

Pomniki turystyczne

Ośrodek „Izydory” – wiąz szypułkowy, sosna pospolita (przy ul. Nowoprojektowanej) 

północna część uroczyska Dębek – aleja grabowa, 7 świerków pospolitych

Szlaki turystyczne

Przez obszar miasta Stoczek Łukowski przebiegają trzy szlaki rowerowe: czerwony o długości 2,4 km (główna nitka Szlaku Ziemi Łukowskiej), zielony o długości 2 km i czarny o długości 0,3 km (szlaki lokalne).

286 km 10:00 h
Szlak Ziemi Łukowskiej
Szlak Ziemi Łukowskiej
14.6 km 1:00 h
Szlak dojazdowy pętli lokalnej czarnej (Stoczek Łukowski - Aleksandrówka)
Szlak dojazdowy pętli lokalnej czarnej (Stoczek Łukowski - Aleksandrówka)
3.5 km 0:30 h
Pętla lokalna zielona (Stoczek Łukowski)
Pętla lokalna zielona (Stoczek Łukowski)