O nas
Lokalna Grupa Działania „RAZEM KU LEPSZEJ PRZYSZŁOŚCI” (skrót: LGD „RAZEM") to rodzaj partnerstwa terytorialnego, powstałego w 2008 roku jako oddolna inicjatywa, w ramach unijnego programu Leader/RLKS zrzeszająca przedstawicieli sektora społecznego, publicznego i gospodarczego. Zadaniem LGD „RAZEM" jest opracowanie Lokalnej Strategii Rozwoju, a następnie jej wdrożenie poprzez realizację wynikających z niej celów i przedsięwzięć, opierających się na zasobach ludzkich, kulturowych, naturalnych i historycznych danego obszaru, a także na wiedzy i umiejętnościach przedstawicieli trzech wymienionych sektorów.
LGD „RAZEM” oferuje wsparcie finansowe ze środków unijnych w ramach PROW i PS WPR 2023-2027 dla projektów biznesowych, kulturowych i inwestycyjnych na terenach wiejskich oraz w miastach do 20 tys. mieszkańców. Wsparcie ma na celu aktywizację lokalnej społeczności, w tym pobudzenie przedsiębiorczości, wspieranie działań na rzecz rozwoju obszaru LGD, upowszechnienie i wymianę informacji o inicjatywach związanych z aktywizacją ludności na obszarze oraz promocja obszaru wiejskiego. Wymienione aspekty realizowane są poprzez wdrażanie Lokalnej Strategii Rozwoju i propagowanie rozwoju w oparciu o zewnętrzne źródła finansowania (w tym EFRROW).
Obszar LGD „RAZEM"
LGD „RAZEM" obejmuje obszar w północno–zachodniej części województwa lubelskiego, na którym znajduje się 74 793 mieszkańców (dane na 2020 r.). Jest to teren 10 jednostek samorządowych, tj. gmin: Adamów, Krzywda, Łuków, Serokomla, Stanin, Stoczek Łukowski, Trzebieszów, Wojcieszków, Wola Mysłowska oraz Miasta Stoczek Łukowski. W okresie programowania 2007-2013 do LGD należały jeszcze 2 gminy z powiatu ryckiego: Kłoczew i Nowodwór.
Przewodnik po gminach członkowskich LGD „RAZEM"
Opis procesu tworzenia LGD „RAZEM"
Lokalna Grupa Działania „RAZEM" została zarejestrowana, jako stowarzyszenie 27 maja 2008 r. pod nr KRS 0000306857. Grupa Inicjatywna LGD uformowała się w wyniku spotkania zorganizowanego z inicjatywy Wójta gm. Łuków Kazimiery Goławskiej, które odbyło się 27 lipca 2007 roku w Stoczku Łukowskim. W spotkaniu uczestniczyli reprezentanci gmin wiejskich powiatu łukowskiego, m. Stoczek Łukowski oraz przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego. W sierpniu 2007 roku podjęto pracę nad pierwszą wersją statutu, a uczestnicy spotkania podpisali „Deklarację wspólnego działania”. We wrześniu i październiku 2007 roku odbyły się kolejne spotkania, a w drugiej połowie listopada poprzez dostępne środki przekazu, tj. Internet, prasa, poinformowano społeczność lokalną powiatu łukowskiego o możliwości podjęcia działań na rzecz rozwoju lokalnej społeczności w tworzonym stowarzyszeniu.
Zebranie Założycielskie odbyło się 5 lutego 2008 roku, na którym podjęto uchwałę o powołaniu Stowarzyszenia, przyjęciu Statutu oraz dokonano wyboru władz stowarzyszenia. W wyniku postanowienia Sądu o usunięciu nieprawidłowości Zebranie Założycielskie odbyło się ponownie 18 kwietnia 2008 roku. Od dnia rejestracji do 30 czerwca 2015 r. Stowarzyszenie funkcjonowało na obszarze 12 gmin (10 z terenu powiatu łukowskiego: Adamów, Krzywda, Łuków, Serokomla, Stanin, Miasto Stoczek Łukowski, Stoczek Łukowski, Trzebieszów, Wojcieszków, Wola Mysłowska oraz 2 z terenu powiatu ryckiego: Kłoczew i Nowodwór). Z dniem 1 lipca 2015 r. gminy z powiatu ryckiego zostały członkami LGD „Lepsza Przyszłość Ziemi Ryckiej”.
Doświadczenie LGD „RAZEM"
LGD „RAZEM” realizuje inicjatywę LEADER/Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS) już od 2008 roku. Wieloletnie wdrażanie PROW na obszarze LSR stworzyło więzi partnerskie, a współpraca pozwoliła na wypracowanie mechanizmu formalnej i nieformalnej współpracy. Jesteśmy zdolni, doświadczeni i mamy dokumenty regulujące funkcjonowanie. Stopień realizacji budżetu LSR na koniec 2022 r. przez wnioski wybrane przez Radę LGD do dofinansowania wynosi ponad 90%. W ostatnim okresie programowania 2014–2020 LGD kontynuowało swoją działalność na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, kładąc większy nacisk na rozwój przedsiębiorczości, w tym wsparcie grup defaworyzowanych.
Budżet wyjściowy w tym okresie na kwotę 8 550 000,00 zł został zwiększony, w związku z bonusem z tytułu sprawnego wdrażania LSR i finalnie wyniósł 3 026 500,00 EUR. Pozwoliło to w jeszcze w większym stopniu wpłynąć na zrównoważony rozwój lokalny, oparty na harmonijnym rozwoju gospodarczym, społecznym z uwzględnieniem elementów chroniących środowisko. Cele strategiczne realizowane w tym okresie określały pożądany kierunek podejmowanych przedsięwzięć, zgodny z potrzebami lokalnej społeczności. Wsparcie w kwocie 1 326 821,05 € (około 44% budżetu LSR) skierowane zostało na rozwój przedsiębiorczości (powstało 37 nowych przedsiębiorstw, 11 istniejących firm rozwinęło swoje usługi). Wzmocniony został potencjał turystyczno-rekreacyjny obszaru przez budowę 68 obiektów infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej. LGD RAZEM zrealizowała 8 projektów, w kilku była partnerem, a 6 z nich zostały zrealizowane i rozliczone w latach 2016–2020 i bezpośrednio przyczyniły się do poprawy jakości życia społeczności lokalnej.
W dniu 16 grudnia 2024 roku Zarząd LGD „RAZEM” podpisał umowę o warunkach i sposobie realizacji strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność 2023-2027, która wdrażana będzie w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 - Interwencja I. 13.1 - LEADER/Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS). Interwencja ta ukierunkowana jest na budowanie lokalnej tożsamości bazującej na aktywizacji społecznej i przy wykorzystaniu miejscowych zasobów w sposób zapewniający najlepsze zaspokojenie potrzeb społeczności wiejskich, w tym poprzez wykorzystanie wiedzy, innowacji i rozwiązań cyfrowych. Wdrożenie interwencji polega na realizacji przez lokalne grupy działania (LGD) wybranych strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (LSR) na obszarach wiejskich.
Szlak Ziemi Łukowskiej - lokalne dziedzictwo, nowe możliwości
Szlak Ziemi Łukowskiej to nie tylko trasa – to opowieść o naszej historii, kulturze i przyrodzie. Prowadzi przez miejsca, w których przeszłość spotyka się z teraźniejszością, a lokalne zasoby stają się fundamentem nowoczesnych i ciekawych inicjatyw. Lokalna Grupa Działania „RAZEM” od lat wspiera rozwój turystyki historyczno-kulturalnej, angażując mieszkańców w tworzenie nowych atrakcji, produktów i usług na przebiegu Szlaku. To właśnie dzięki nim powstają innowacyjne rozwiązania: kreatywne przestrzenie, wydarzenia czy oferty dla turystów, które ożywiają tradycję w nowoczesnej formie. Szlak to przestrzeń, która inspiruje – do działania, współpracy i odkrywania Ziemi Łukowskiej na nowo. Więcej o Szlaku Ziemi Łukowskiej
Jak powstał Szlak?
LGD „RAZEM” opracowała w latach 2013-2014, ze środków własnych, dokumentację projektową dotyczącą oznakowania całego Szlaku Ziemi Łukowskiej w podziale na odcinki znajdujące się na terenie poszczególnych gmin. Następnie gminy aplikowały o dofinansowanie oznakowania ze środków PROW 2007-2013. Samorządy wytyczyły i oznakowały „Szlak Ziemi Łukowskiej”. LGD „RAZEM” we współpracy z gminami wspólnie stworzyli Regulamin korzystania ze Szlaku Ziemi Łukowskiej. Cały Szlak wraz z pętlami lokalnymi liczy ok. 350 km. Część obejmująca 9 gmin wiejskich powiatu łukowskiego (będących członkami LGD „RAZEM”: Adamów, Krzywda, Kłoczew, Łuków, Serokomla, Stanin, Stoczek Łukowski) oraz miasto Stoczek Łukowski liczy 286 km. Część obejmująca 2 gminy z terenu powiatu ryckiego (Kłoczew i Nowodwór) to około 64 km. Z dniem 1 lipca 2015 r. gminy z powiatu ryckiego zostały członkami LGD „Lepsza Przyszłość Ziemi Ryckiej”.
Szlak Ziemi Łukowskiej został sprofilowany głównie jako szlak rowerowy, choć można pokonać go w inny sposób – samochodem, a nawet pieszo, we fragmentach lub w całości. Szlak łączy się z trasą rowerową w rezerwacie Jata oraz niebieskim szlakiem rowerowym powiatu garwolińskiego (województwo mazowieckie). Prowadzi przez najpiękniejsze i najciekawsze, z turystycznego punktu widzenia, miejsca na tym obszarze, w tym miejsca związane z życiem i twórczością Henryka Sienkiewicza oraz przez miejsca ważne historycznie (obszary walk powstańczo-partyzanckich z okresu powstania listopadowego, powstania styczniowego oraz II wojny światowej). Główna trasa szlaku oznaczona jest kolorem czerwonym i tworzy pętlę, a jej odnogi oznaczono kolorami: żółtym, zielonym, niebieskim i czarnym. Na całej trasie rzeźba terenu jest słabo zróżnicowana, co sprzyja turystyce rowerowej w każdym wieku.
Mapa interaktywna atrakcji na Szlaku Ziemi Łukowskiej
Historia obszaru LGD „RAZEM"
Teren LGD do XIV wieku porastała ogromna puszcza granicząca z lasami mazowieckimi oraz puszczą radomską i sandomierską. W czasach staropolskich obszar ten należał do księstwa sandomierskiego, stanowiąc jego peryferyjną (a przez to atakowaną przez plemiona tatarskie, litewskie i pruskie), wysuniętą na północny – wschód część wchodzącą klinem między Mazowsze i Podlasie. Takie położenie powodowało zderzanie i mieszanie się kultury Mazowsza, Podlasia i Lubelszczyzny i proces ten trwa nieprzerwanie do dzisiaj. Największy rozwój gospodarczy tego obszaru nastąpił na przełomie XV i XVI oraz na początku XVII wieku. Jednak najazdy obcych wojsk (wojna polsko – kozacka 1648-1654, polsko – szwedzka 1655-1660) przyczyniły się do wyludnienia i upadku gospodarczego tych terenów, trwającego do końca XVIII wieku.
Wiek XIX i XX zapisał się ważnymi wydarzeniami w historii tej ziemi:
- 14 lutego 1831 r. odbyła się pierwsza w Powstaniu Listopadowym i zwycięska bitwa pod Stoczkiem,
- do wiosny 1865 r. działała tu grupa ostatnich uczestników Powstania Styczniowego pod dowództwem księdza Stanisława Brzóski,
- w dniach 3-5 października 1939 r. w Woli Gułowskiej i okolicach, Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie” pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga stoczyła z Niemcami ostatnią bitwę wojny obronnej 1939 r.,
- podczas okupacji w latach 1939-1945 obszar ten był miejscem walk partyzanckich różnych ugrupowań stacjonujących pośród bagien i lasów.
Obszar LGD to miejsce urodzenia dwóch ważnych dla polskiej literatury i publicystyki osób – laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1905 r. Henryka Sienkiewicza (Wola Okrzejska, 1846 r.) i pozytywisty Aleksandra Świętochowskiego (Stoczek Łukowski, 1849 r.).
